Elon Musk cho rằng những người làm quản lý không tạo nên giá trị cho tập thể, thậm chí họ còn làm chậm tiến độ, đẩy lùi sự sáng tạo cũng như tạo ra sự căng thẳng trong tập thể.
Nói tới những người quản lý, những người trực tiếp điều phối nhân viên phía dưới, có lẽ không mấy người có thiện cảm với đối tượng này. Họ truyền chỉ thị từ cấp cao hơn xuống dưới và giám sát, kiểm tra nhân viên trong quá trình thực hiện. Về bản chất, quản lý chỉ là người trung gian, họ không trực tiếp làm việc và cũng chẳng trực tiếp đưa ra quyết định.
Thống kê cho thấy có tới 75% những người nghỉ việc là do quản lý. Và may mắn thay Elon Musk biết điều này.
Trước Elon Musk là Gore
Bill Gore, đồng sáng lập của Gore-Tex và là người sáng lập nên công ty trị giá 3,3 tỷ USD W. L. Gore đã sớm xác định rằng công ty của mình sẽ không có quản lý. Ông thành lập ra những nhóm, phòng tự trị và gạch bỏ vai trò của người quản lý trong toàn bộ công ty.
Tới năm 1976, ông công bố một bản thảo ngắn mô tả rằng tất cả các công ty có thể hoạt động tốt hơn, hiệu quả hơn nếu không có người quản lý. Mô hình này được Gore gọi là Tổ chức Lattice và nó đơn giản tới nỗi rất nhiều công ty có thể áp dụng nó ngay.
Gore cho rằng quản lý chỉ giữ vài trò là một công cụ liên lạc giữa các nhân sự trong tập thể. Một khi hình thành được phương pháp kết nối, liên lạc đơn giản hơn và trực tiếp hơn, mọi thứ sẽ cải thiện. Trong ví dụ của Gore, giả sử bạn cần làm việc với một người nào đó, hãy tới gặp trực tiếp họ. Nếu gần nhờ vả ở một nhóm khác, hãy tới với nhóm đó. Các nhóm đều tự tổ chức, tự hoạt động nên cấp bậc mọi người ngang nhau, chẳng có lý do gì phải ngại cả.
Mô hình Tổ chức Lattice của Gore không hề có bóng dáng của những người quản lý, những "sếp", cũng chẳng có tầng tầng lớp lớp nhân sự chia thành nhiều cấp bậc. Loại bỏ quản lý cũng tránh được rất nhiều xung đột có thể có giữa các nhân viên. Tính tới thời điểm hiện tại, mô hình Tổ chức Lattice của Gore đã được áp dụng cho hàng trăm, nghìn công ty lớn nhỏ khác nhau trên toàn thế giới.
Và tiếp theo là Elon Musk
Mô hình Lattice của Gore tiếp tục được phát triển rộng rãi hơn. Elon Musk cũng đồng tình với Gore, email mới của ông gửi cho toàn thể nhân viên Tesla cho thấy người quản lý chẳng mang lại giá trị nào cho tập thể, thậm chí còn làm chậm lại tiến độ mọi thứ. Dưới đây là nội dung đoạn email của ông:
"Hiện tại có 2 luồng suy nghĩ về cách thức thông tin nên được chuyển đi bên trong Tesla. Cách thức phổ biến nhất đang là những chuỗi mệnh lệnh, nghĩa là thông tin luôn được chuyển đi thông qua những người quản lý, sếp. Vấn đề của cách tiếp cận này, là nó chỉ đề cao trách nhiệm của những người làm quản lý trong khi nó chẳng làm được gì để giúp công ty.
Để giải quyết vấn đề này nhanh chóng, hai người ở những bộ phận khác nhau nên nói chuyện trực tiếp và làm mọi thứ luôn. Hiện tại, mọi người có vấn đề gì thường liên hệ trực tiếp với quản lý của mình, rồi người quản lý đó lại chuyển lời lên cấp trên cao hơn, cấp trên chuyển sang bộ phận khác và rồi cứ thế chuyển tới cấp dưới. Nó rất ngốc nghếch, tất cả những người quản lý nào đang làm theo cách này hoặc cổ vũ cho nó, nên tìm việc mới dần đi là vừa.
Tất cả những người đang làm việc tại Tesla có thể và nên gửi email/nói chuyện trực tiếp với người mình cần để vấn đề được giải quyết một cách nhanh nhất, đem lại lợi ích cho cả tập thể.
Bạn có thể nói chuyện trực tiếp với cấp trên của quản lý bạn mà không cần xin phép ai cả, bạn có thể nói chuyện với phó giám đốc ở một phân mảng khác, bạn có thể nói chuyện với tôi, bạn có thể nói chuyện với bất kì ai mà chẳng phải xin phép ai cả. Thêm vào đó, bạn nên thực hiện nó nhiều vào cho tới khi những điều đúng xuất hiện. Điểm mấu chốt là chúng ta phải thực hiện mọi thứ thật nhanh, thật tốt. Chúng ta không thể cạnh tranh với những công ty sản xuất xe khác về kích thước nhân sự, mô hình, chính vì thế chúng ta phải thực hiện nó với sự thông minh, linh hoạt.
Và điểm cuối cùng là những người đang làm quản lý hãy nỗ lực hơn nữa, đừng tạo ra lối tư duy "sếp cạnh tranh với nhân viên" hay cản trở giao tiếp trong công việc. Đây là lối tư duy khá tự nhiên và cần được đẩy lùi. Chúng ta có thể khiến Tesla tốt hơn ra sao nếu ta tự tạo rào cản bên trong chúng ta?
Chúng ta đang trên cùng một con thuyền. Hãy luôn định hình rằng mình đang làm điều tốt cho tập thể chứ không phải là một gánh nặng.
Cám ơn, Elon."
Như những gì Elon Musk nói và Gore minh họa, mô hình sử dụng lãnh đạo làm công cụ liên lạc đang rất sai lầm. Thế nhưng rất nhiều công ty vẫn đang áp dụng nó, cho phép nó làm chậm lại mọi thứ bên trong và rồi để công việc dồn nén, hiệu quả thụt lùi trong khi sức mạnh của những người làm quản lý ngày một dâng cao. Quản lý không tạo nên giá trị, làm chậm tiến độ và thụt lùi sự phát triển, tại sao mọi người vẫn giữ?
Tới chính Elon Musk còn cảnh cáo, những người xen ngang vào việc của người khác nên bị sa thải lập tức. Chẳng phải đó là những điều cốt lõi, những thứ mà quản lý hay làm: xen ngang vào việc của người khác?
